Toxic Toys
De sinterklaasperiode is aangebroken. Als mama van een dochter van vier zoek ik tussen de popjes, eenhoorns en make-up naar speelgoed waarmee ik haar het meest gelukkig kan maken. Tegelijk probeer ik duurzame keuzes te maken. Bij mijn andere aankopen, zoals kleding en voeding, lukt het om duurzame opties te vinden, maar bij speelgoed is dat haast onmogelijk.
Vorig jaar ondernam ik een zoektocht naar een duurzame pop. Mijn dochter was de fase van stoffen popjes ontgroeid, dus ik zocht een “echt” exemplaar. Alle poppen die ik vond, bestonden uit PVC. Dit materiaal is niet alleen heel slecht te recycleren, maar bevat ook kankerverwekkende en hormoonverstorende stoffen. Stoffen waaraan je je kind liever niet dagelijks wil blootstellen. Helaas bestaan er geen poppen zonder PVC. Ik vond ook geen labels die aangeven dat de pop die ik kocht minder toxische stoffen bevat dan een gemiddelde pop. Er is dus geen duurzame keuze: Het is een PVC-pop of géén pop.
Tweedehands
Tweedehands kopen is vaak de meest duurzame optie, maar bij kinderspeelgoed vraagt dit toch wat extra aandacht: De regels rond toxische stoffen in speelgoed worden strenger, waardoor oud speelgoed meer chemicaliën bevat dan nieuw speelgoed. Onderzoek toont aan dat oud speelgoed vaker zware metalen bevat. Het gaat bijvoorbeeld over het kankerverwekkende metaal cadmium, dat aanwezig is in tweedehands legoblokjes (vooral in rode en gele legoblokjes).
Speelgoed uit gerecycleerde materialen
Om de keuze nog moeilijker te maken, blijkt dat
speelgoed uit gerecycleerd plastic vaak verontreinigd is met toxische stoffen. Plastic wordt meestal gerecycleerd in lageloonlanden en omdat elektronische componenten niet goed gescheiden worden van het plastic, word het plastic speelgoed verontreinigd met brandvertragers en andere hormoonverstoorders.
“De Europese wetgeving was een broodnodige stap om kinderen te beschermen tegen de blootstelling aan kankerverwekkende en hormoonverstorende stoffen.”
Duurzaam speelgoed
Los van het aspect van menselijks gezondheid, blijf ik op vlak van andere duurzaamheidscriteria ook enorm op mijn honger zitten. Je krijgt als consument geen informatie over het productieproces van speelgoed en welke stappen er genomen worden om minder water te verbruiken of CO2 uit te stoten.
Verder is speelgoed qua design nauwelijks afgestemd op recyclage en hergebruik van materialen. Het bevat bijvoorbeeld vaak verlijmde onderdelen, geschilderde materialen of materialenmixen, waardoor het niet te recycleren valt. De levensduur of de herstelbaarheid van speelgoed is vaak ook teleurstellend. En qua materialen gaat het typisch om weinig duurzame materiaalsoorten, zoals virgin plastics. Zelfs over het verpakkingsmateriaal wordt nauwelijks nagedacht in termen van duurzaamheid. Op die manier draagt elk sinterklaasfeest bij aan de immer groeiende afvalberg van niet-recycleerbare producten.
En nu...
Onze kinderen verdienen beter speelgoed: Zonder stoffen die hen ziek maken en zonder achteraf de afvalberg te moeten opruimen. Dit jaar heb ik mij neergelegd bij wat de markt te bieden heeft (en wat mijn kind graag wil). Mijn dochter zal dolblij zijn met haar Elza pop, het plasticine ijsjeskraam en de glitterstiften. Maar hopelijk zijn er volgend jaar wel opties om duurzame keuzes te maken.
Evelien Bossuyt
Evelien is onderzoeker bij UCLL Research & Expertise. Haar onderzoek gaat over duurzaam ondernemen en duurzame consumptie.
